قراردادهای خدماتی(بیع متقابل) با توجه به ویژگیهای آن، به عنوان راهی برای جذب سرمایه‌های خارجی و انتقال فن آوری مورد نیاز در بخش نفت و گاز می‌باشد. و نیز قراردادهای بیع متقابل به کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه، امکان عملی تری را برای انتقال تکنولوژی و بهره برداری از قابلیت‌هایشان در اقتصاد ملی مهیا می‌سازد.

 

 

 

ضرورت توسعه بخش بالادستی نفت و گاز و جلب سرمایه و فن آوری خارجی با سرعت بیشتر نسبت به همسایگان از یکسو و محدودیتهای قانونی ایران برای تأمین منابع مالی بخش نفت و گاز از سوی دیگر، زمینه استفاده از روش بیع متقابل در جذب سرمایه خارجی در کشور را فراهم کرد. در این نوع از قراردادها حاکمیت و مالکیت کامل کشور میزبان بر منابع محفوظ باقی می‌ماند و قوا نین کشور میزبان بر قرارداد حاکم خواهد بود. به طور کلی هم شرکتهای نفتی خارجی و هم شر کت ملی نفت اهداف سیاستهای خود را در معاملات خود دنبال می‌کنند، لذا کشورها باید طریقی را بر‌ای انعقاد قراردادهای نفتی خود اتخاذ نمایند که از یک طرف در راستای این اهداف باشد و از طرف دیگر الزامات قانونی و سیاسی کشور را در نظر گیرد. 

 

 

 

 

شرکتهای نفتی خارجی معمولاً کسب حداکثر سود یا حداقل هزینه را از پروژه میخواهند که البته این امر نیازمند دارا بودن رژیم حقوقی ثابت و پایدار و قابل اعتماد و یک محیط مالی و سیاسی مناسب در کشور میزبان می‌باشد. در مجموع به نظر می‌رسد قراردادهای خرید خدمت به صورت بیع متقابل که نتیجه اندیشه عالی رتبگان صنعت نفت بوده است می‌تواند مناسب‌ترین قالب قراردادهای نفتی باشد زیرا میزان و حدود مداخله شرکت ملی نفت ایران را در هر جزء از عملیات، به عنوان یک صاحب کار و دسترسی به تکنولوژی روز و آموزش نیروی انسانی و رونق بازار کار و تجهیزات و وسایل داخلی و سایر موارد مثبت ناشی از قراردادهای فوق الذکر، بر دیگر قراردادهای نفتی برتری و رجحان دارد. 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب
چکیده    1
مقدمه    2
بیان مسئله    10
سوالات تحقیق    10
فرضیه ها    11
اهداف تحقیق    11
روش تحقیق    11
پیشینه تحقیق    12
ساختار تحقیق    14

 

 

فصل اول   تاریخچه صنعت نفت    16
1ـ1 مفاهیم و تعاریف    16
1ـ1ـ1 تاریخچه نفت    16
1ـ1ـ3 ذخایر نفتی    18
1ـ1ـ4 استخراج نفت    19
1ـ1ـ5 کمپانی‌های نفتی    20

1ـ2 تاریخچه قراردادهای نفت ایران    22

1ـ2ـ1 امتیازات نفتی    22
1ـ2ـ2 امتیاز شرکت هاتز    23
1ـ2ـ3 قرارداد دارسی    24
1ـ2ـ4 قرار داد آرمیتاژ اسمیت    25
1ـ2ـ5 الغای امتیاز نفت دارس    26
1ـ2ـ6 امتیاز شرکت استاندارد اویل نیوجرسی    28
1ـ2ـ7 امتیاز شرکت نفت سینکلر    29
1ـ2ـ8 شرکت نفت کویر خوریان    30
1ـ2ـ9 قرارداد1933    31
1ـ2ـ10 قرارداد الحاق گس ـ گلشائیان    32
1ـ2ـ11 شرکت نفت ایران    33
1ـ2ـ12 نهضت ملی شدن صنعت نفت    34
1ـ2ـ13 تحولات صنعت نفت ایران تا انقلاب 1357    35
1ـ2ـ14 دوران پس از انقلاب    37
1ـ2ـ15 صادرات نفت در سالهای گذشته    39

1ـ3 انواع قراردادهای نفتی    41

1ـ3ـ1 قراردادهای امتیازی (مالکیت کل محصول درون مخزن)    42
1ـ3ـ2 قراردادهای مشارکت در تولید    43
1ـ3ـ3 قراردادهای خدماتی (service contracts)    45
1ـ3ـ4 سابقه قراردادهای خدمت در صنعت نفت    47
1ـ3ـ5 ویژگیهای قراردادهای خدمات    50
1ـ3ـ6 قراردادهای اکتشاف و توسعه    51
1ـ3ـ7 انواع قراردادهای خدماتی    52
1ـ3ـ8 قراردادهای صرفا خدماتی    52
1ـ3ـ9 قراردادهای خدماتی خطرپذیر    53
1ـ3ـ10 قراردادهای کاملا خطر پذیر    54
1ـ3ـ11 قراردادهای بیع متقابل    55
1ـ3ـ12 موارد مهم در قراردادهای خدماتی    60
1ـ3ـ13 حل و فصل اختلاف در قراردادهای خدماتی    61
1ـ3ـ14 قراردادهای خدمت بعد از پیروزی انقلاب اسلامی    62
1ـ3ـ15 نسل جدید قراردادهای نفتی    63
1ـ3ـ16 قراردادهای نسل چهارم خدماتی ایران (ipc)    63
1ـ3ـ17الزامات مدل IPC    64
1ـ3ـ18 ویژگی‌های مدل جدید    65

1ـ3ـ19 تحولات تقنینی قراردادهای بالا دستی نفت و گاز    67

1ـ3ـ19ـ1 قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی    67
1ـ3ـ19ـ2 قانون بودجه سال 1382    67
1ـ3ـ19ـ3 قانون برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران    67
1ـ3ـ19ـ4 ماده 14 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران    68
1ـ3ـ19ـ5 1390 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران 1394    69
1ـ3ـ19ـ6 قانون اصلاح قانون نفت مصوب تیر ماه 1390    69
1ـ3ـ19ـ7 قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت مصوب 1391    69

 

 


منابع و ماخذ    
Abstract